“Yaxşı məhsulun reklama ehtiyacı yoxdur”, “Yaxşı məhsul özü-özünü satır” ifadələri marketinqə, yumşaq desək, skeptik yanaşanların özlərini sakitləşdirdikləri sözlərdir. “Heç görmüsən Mercedes reklam edə?” kimi ifadələr də əslində həmin şəxsin Mercedesin dahi marketinqindən xəbərsiz olduğunu göstərir. Coca-Colanın 130 illik tarixində ilk dəfə satışları 1% gerilədikdən sonra problemi marketinqdə və azalan reklam büdcəsində axtaran menecment ilə reklama investisiya yox, xərc kimi baxan zehniyyət arasında fərq ortadadır.
Məşhur menecment qurusu Peter Drukerin bu ifadəsi şirkətlərin anayasası rolundadır:
“Biznesin 2 və ancaq 2 əsas funskiyası var: marketinq və innovasiya. Ancaq marketinq və innovasiya nəticə gətirir, digər hər bir şey ancaq xərcdir”
Biznesin ayaqda qalması və inkişafı üçün vacib olan davamlı rəqabət üstünlüyünun əldə olunmasında marketinq və innovasiya vacib əhəmiyyətə sahibdir. İnnovasiyalar ilə məsələ aydındır: elmi ixtiralar, texniki yeniliklər və orijinal problem həlləri göz qabağındadır. Bəs marketinqin işlədiyini necə bilmək olar?
Şirkətdə (o cümlədən istənilən qurumda) marketinqin işlədiyini göstərən 3 əsas göstərici var:
1. Şirkətin bütün fəaliyyəti müştəri məmnuniyyətinə yönəlir, şirkətin əsas məqsədi yüksək müştəri məmnunyyətinin qorunub saxlanılmasıdır.
2. Müştəri məmuniyyətinin əldə olunması ancaq şirkətinin bütün bölmələrinin birgə səyləri ilə mümkündür. Marketinq ancaq marketinq şöbəsinin işi deyil. Bir çox hallarda marketinq işçiləri heç müştəri ilə görüşmür. Müştəri ilə ünsiyyətdə olan satış, logistika və servis bəzən marketinq və reklam fəaliyyətlərindən daha çox müştərinin brend və şirkət haqqında fikrininə təsir edir. Müştəri reklama görə mebeli bəyənə bilər, mağazadakı satıcı həmin mebeli ürəkaçan şəkildə müştəriyə təqdim edə bilər, amma həmin mebeli gətirən fəhlə və quraşdıran usta son məqamda işi zay etsələr bütün marketinq səyləri mənfi nəticə ilə sonlana bilər: satış əqdi də ləğv olunar, brend imic də zədələnər, keçmiş müştəri də brendi dost-tanışlara pisləyə biər. Həmçinin, şirkətin maliyyə və satınalma bölmələri də işə marketinq təfəkkürrü ilə yanaşmalı, marketinq planlarını marketinq cəhəti ilə, bir yatırım kimi dəyərləndirməyi və gətirəcəyini heablaya bilməlidirlər. Məsələn tədbir üçün planda nəzərdə tutulmuş şüşə stəkanlar yerinə satınalmanın plastik stəkanlar alması tədbirin səviyyəsini, eyni qayda ilə də qonaqların gözündə brendi də aşağılaya bilər.
3. Şirkətin menecmenti dərk edib inanmalıdır ki, şirkətin qarşısında duran əsas məqsədlərə nail olmağın yolu məmnun müştəridən keçir. Bəli, məhz dərk edib inanmalıdır və bunu fəaliyyətinə əks etdirməlidir. Böhran olsa belə, büdcədə kəsr olsa belə – hər bir sahədə qənaət etmək olar, amma marketinqdə, satışda qənaət etmək olmaz. Amma bu demək deyil ki, marketinq büdcəsini sağa-sola xərcləmək lazımdır, qətiyyən yox. Marketinq xərcləri də, digər şirkət xərcləri kimi, effektivlik və geri dönüşüm baxımından dəyərləndirilməlidir.
Marketinq elə bir prosesdir ki, harda şirkətlər müştəri üçün müəyyən dəyər yaradır və onunla davamlı münasibət qurur, cavabında da müştəridən maddi dəyər olan pul və mənəvi dəyər olan brend loyallığı alır. Əslində düzgün marketinq “win-win” münasibətlərin ən yaxşı şəkildə təzahür etdiyi bir biznes münasibətidir. Atalarımız demiş: “Alan da razı, satan da razı”. Hər iki tərəf razıdırsa, marketinq işləyir deməkdir.