Satış çəngəli müştəriyə seçim verməklə satışı stimullaşdırmaq üsuludur.
Sirr deyil ki, insanların əksəriyyəti qərar verərkən rasional deyil, emosional davranır. Xüsusən də qadınlar. Satış çəngəli də məhz insanların bu psixoloji düşüncə tərzindən istifadə etməklə onları alışa təşviq edir. Məsələn:
1. “Ancaq bugün! Qiymət 50 manatdır!”
Guya sabah qiyməti 100 manat olacaq: Əksər hallarda bu vədlər yalan olur, qiymət düşəndən sonra onun artması çox az ehtimaldır. Bu cür aksiyaların əsas məqsədi qısa müddətdə satışı stimullaşdırmaq və anbar stokunu təmizləməkdir.
2. “2 al, 1 ödə”
Müştəriyə ikinci mal hədiyyə kimi təqdim olunur. Hədiyyəyə kim yox deyər ki? Müştəri bəlkə heç bu məhsulu almaq barədə düşünməsə də, belə təklif qarşısında aciz qalıb, həmin an ona lazım olmayan məhsulu alır. Ya da kondisionerə heç ehtiyacı yoxdur, amma şampun ilə birgə bandlı daha ucuza aldığını zənn edir. Nəticədə isə əlindəki pul azalır, bəzən də vacib lazım olan malı almağa da imkan olmur.
3. “Keçən ilin qiymətinə yeni model (məhsul)”
Bir çox hallarda texnika və avadanlığın, həmçinin geyimlərin ilk partiyası daha baha qiymətə olur. İstehsal həcmi artıqça qiymət də düşür. Satıcılar isə qiyməti endirmək yerinə həmin modeli sanki ziyana satırmış kimi müştəriləri yanıltmağa çalışır, müştərinin haqqı olan endirimli qiyməti minnət edərcəsinə təqdim edir.
4. “Çin malı deyil, orijinal fransuzkiydi”
Əsas aksessuar, bəzən geyim alanda qarşımıza çıxır. Əslində hər ikisi çin malıdır. Ən yaxşı halda Vyetnam, Banqladeş istehsalı ola bilər ki, çox fərq etmir. Həqiqət odur ki, daha ucuz mala qarşı digərini baha göstərib keyfiyyətindən şübhələnən alıcıdan artıq qazanc əldə edə bilirlər.
5. “Yumurta qiymətinə kredit”
Bir neçə il əvvəl bir bankın bu şüar ilə keçirdiyi kampaniya Azərbaycan marketinq tarixininin ən uğurlu keyslərindən hesab olunur. Burda da klassik satış çəngəli var – Əslində çox bahalı olan krediti, gündəlik ödəmə məbləğini minimallaşdırıb yumurta qiyməti ilə müqayisə etdilər (yumurtanın qızıl vaxtında). Bu reklam mesajının təsirli olması da sırf psixoloji təsir ilə bağlı oldu.
Satış çəngəli müştəri ilə açıq manipulyasiya üsuludur. İnsan psixologiyası elə qurulub ki, “lazım deyilsə alma” yerinə “ikisindən birini al” təklifi müştəridə süni qərar vermə hissi yaradır. “Mən seçdim“, “Mən düzgün olaraq daha sərfəli olanı seçdim” hissi bəzən onu ifrat xərclərə sövq edir. Bu səbəbdən də şüurlu alıcı olaraq davranmalı, israfdan çəkinməli və alış-verişdə mümkün qədər rasional davranmalıyıq. Bəli, mümkün qədər.